Bosicoon: sint-jansvlinder
Denk je aan het Amsterdamse Bos dan schieten al gauw enkele beelden te binnen. Schotse Hooglanders, de Heuvel, de Bosbaan, eekhoorns. In nieuwsbrief-rubriek 'Bosicoon' geven we de iconen van het Bos een podium. Deze keer richten we de spotlight op een sierlijke Bosbewoner: de sint-jansvlinder.
De sint-jansvlinder, met zijn opvallende zwart-rode vleugels, is een echte blikvanger in het Amsterdamse Bos. Deze dagactieve nachtvlinder, bekend om zijn trage en sierlijke vlucht, komt vooral voor in bloemrijke graslanden en bosranden.
Herkenning en leefwijze
De sint-jansvlinder (Zygaena filipendulae) is een opvallende dagactieve nachtvlinder die je in de zomermaanden kunt spotten. Met zijn zwart-rode vleugels trekt hij de aandacht en zijn kleuren dienen als waarschuwing: de vlinder is giftig door de cyaniden die hij als rups verzamelt. Deze gifstoffen maken hem onaantrekkelijk voor vogels.
De naam "sint-jansvlinder" verwijst naar de periode rond 24 juni, het feest van Sint-Jan, wanneer deze vlinder vaak te zien is. Deze tijd van het jaar markeert het hoogtepunt van hun activiteit, met de vlinders die sierlijk door bloemrijke graslanden en bosranden fladderen.
Bewoner van de rolklaver
De rolklaver (Lotus corniculatus - zie onderstaande afbeelding) is de belangrijkste waardplant voor de sint-jansvlinder. Wat is een waardplant? Waardplanten zijn belangrijk voor de levenscyclus van vlinders. Deze planten bieden niet alleen voedsel aan de rupsen, maar vormen ook een veilige plek voor eieren en ontwikkeling. Elke vlindersoort heeft specifieke waardplanten waarop de rupsen zich voeden en noodzakelijke voedingsstoffen verkrijgen.
Voor de sint-jansvlinder is de rolklaver een essentiële waardplant. Deze plant groeit in bloemrijke graslanden en langs veldranden, precies de habitats waar de sint-jansvlinder zich thuis voelt. De aanwezigheid van deze plant is essentieel voor de voortplanting en het overleven van de vlinder.
Foto door Olko1975 via Canva
Fladderende look-a-likes
De sint-jansvlinder is herkenbaar aan zijn opvallende rood-zwarte vleugels. Kijk maar eens op de afbeelding hieronder (afbeelding links). Maar let op! Verwarring ligt op de loer met de sint-Jacobsvlinder, die eveneens rood met zwart is, maar slanker van vorm (middelste afbeelding). Of de kleine sint-jansvlinder, deze is kleiner en heeft een iets andere vleugelvorm (afbeelding rechts). Met deze tips in je achterhoofd herken je snel de echte sint-jansvlinder!
Foto's door (1) Studio Manzoni via Getty Images, (2) lauriek van Getty Images Signature, (3) De Vlinderstichting.
Meer Bosiconen
Ontdek naast de sint-jansvlinder nog veel meer iconische bewoners van het Amsterdamse Bos. Van kleurrijke vlinders tot bijzondere planten en dieren, elke soort speelt een belangrijke rol in het ecosysteem. Ga op verkenning en vergroot je kennis over de diverse flora en fauna die dit unieke gebied rijk is. Elk van deze bosiconen draagt bij aan de rijke biodiversiteit en het natuurlijke evenwicht van dit prachtige landschap.
Headerfoto door Alain de Maximy.