Bosicoon: de meervleermuis

De Meervleermuis

De meervleermuis (Myotis Dasycneme) is een voor Nederlandse begrippen grote vleermuis met een spanwijdte van 20-30 centimeter. De buikvacht is grijswit en je ziet duidelijk verschil in kleur tussen de buikvacht en de veel donkerder rugvacht. De lichte buikkleur maakt dat je hem redelijk gemakkelijk kunt zien als hij in een snelle rechtlijnige vlucht boven het water op insecten jaagt.

Meervleermuizen gebruiken voornamelijk gebouwen als onderdak. Oude monumentale gebouwen en kerken zijn populair. Ze zijn behoorlijk honkvast en kunnen tientallen jaren in hetzelfde gebouw verblijven zolang het maar toegankelijk blijft voor ze. In die gebouwen zoeken ze het prettigste plekje op. Dat kan de ene keer een warm plekje zijn en een andere keer een wat koeler plekje. Het is maar net waar ze op een moment behoefte aan hebben. Soms verplaatsen ze zich in een gebouw wel 50 meter.

In de winter 'verdwijnen' de meervleermuizen. Ze verblijven dan in bunkers in de duinen, ijskelders en grotten. Wereldwijd gezien is de meervleermuis een zeldzame verschijning en hij wordt in Europa zelfs als de zeldzaamste soort beschouwd.

Jagen met een hark

Meervleermuizen hebben naar verhouding grote voeten. Dat komt goed van pas bij het jagen boven water. Met die grote voeten harken ze als het ware de insecten die in het water liggen, of er net boven vliegen, van het wateroppervlak af. Helemaal aangepast en geëvolueerd aan jagen in waterrijke biotopen zoals we in Nederland veel hebben. De enige andere soort die dat in Nederland doet is de watervleermuis. Die is iets kleiner en heeft een bochtige vlucht.

Meervleermuizen vliegen soms 10-20 kilometer vanaf huis naar een geschikt foerageergebied. In het Amsterdamse Bos jagen ze ook. Het liefst boven groot, open water zoals de Bosbaan, de Kanovijver en het Nieuwe Meer.

Het Amsterdamse Bos is onderdeel van Natuur Netwerk Nederland en vormt een belangrijke verbinding tussen verschillende natuurgebieden. De meervleermuis is een van die bijzondere soorten die profiteert van de ecologische verbindingszone langs de Ringvaart.

Zoogdier van het jaar 2023

De Zoogdiervereniging heeft 2023 uitgeroepen tot het Jaar van de Meervleermuis. De meervleermuis is een boegbeeld van de Nederlandse natuur omdat het typisch een soort is die leeft in een biotoop van uitgestrekte meren, rivieren en kanalen. En dat is precies waar ons landje rijk aan is.

De meervleermuis wordt stiekem een beetje gezien als de nachtelijke tegenhanger van een andere poldersoort, de grutto. Maar liefst 30 procent van de vrouwelijke Europese meervleermuisbevolking baart haar jongen in Nederland!

Voor het in stand houden van de Europese populatie is het dus hartstikke belangrijk om dit fascinerende vliegende zoogdier de ruimte te geven die het verdient. Met het isoleren van gebouwen is er helaas steeds minder ruimte voor vleermuisverblijven. Gelukkig bestaan er hele mooie natuurinclusieve oplossingen die dit op kunnen vangen. In gevels ingebouwde vleermuiskasten bijvoorbeeld. Met een beetje mazzel komen er dan weer ‘meer’-vleermuizen.

Tip: kijk eens net boven de waterspiegel op een mooie zomeravondwandeling. Misschien zie je ze wel harken, de meervleermuizen.

Foto: Zoogdiervereniging, Rob Koelman.