Gastblog van het Amsterdamse Bos - Reacties

Voor wie oplet, heeft het Bos bij elk bezoek wel verrassingen. Dus zie ik vaak wat anders dan waar ik voor kom. Ik was van plan een blogje te schrijven over de varens in het Bos, in het bijzonder die op bomen. Toen ik daar wat foto’s voor wilde maken, werd ik afgeleid door twee kraaien. Nu zijn kraaien in het Bos niet zo bijzonder, maar allebei hadden ze een rivierkreeft te pakken. Dat had ik nog niet eerder gezien.

In september schreef ik al over de Amerikaanse rivierkreeft, en dat hun aanwezigheid slecht is voor de waterkwaliteit en de biodiversiteit. Dat komt omdat ze door hun graverij in de bodem het water vertroebelen en extra voedingsstoffen in het water brengen. Ze knippen ook veel waterplanten af, ze eten ongewervelde waterbeestjes en broed van vissen en amfibieën.

Het bevorderen van de veerkracht en robuustheid van ecosystemen wordt steeds vaker genoemd als belangrijk om plaagsoorten te beheersen. In het Bos zie je dat terug in de bestrijding van de eikenprocessierups. Vele nest- en slaapkastjes zijn opgehangen om mezen en vleermuizen te lokken. En er zijn bloembollen geplant om andere natuurlijke vijanden van de rups aan te trekken. Zoals sluipwespen en gaasvliegen.

Als natuurlijke vijanden van de Amerikaanse rivierkreeft worden vooral paling en andere roofvissen genoemd zoals baars, Europese meerval en snoek. Ook otters en watervogels als reigers, futen en meerkoeten. Over kraaien had ik nog niks gelezen of gehoord. Maar toen ik ging zoeken op het internet zag ik behoorlijk wat meldingen over kraaien die rivierkreeft eten. Op facebook van het Amsterdamse Bos werd zelfs al in 2013 vermeld dat de kraaien graag kreeft op het menu hebben. Kortom, wat voor mij een verrassing was, wisten de boswachters al heel lang.

Robuuste natuurlijke systemen lijken ook een voorwaarde om de rivierkreeften binnen de perken te kunnen houden. Nodig is een helder, plantenrijk watersysteem dat niet makkelijk omslaat naar een troebele door algen gedomineerde toestand. Dat houdt in dat je waterplanten weer een kans geeft door geen steile oevers te maken waarin de kreeften kunnen graven. En door optimale omstandigheden te scheppen voor de soorten die rivierkreeft eten.

Veel natuurvriendelijk oevers zijn al aangelegd in het Bos. In 2016-2017 was er nog een forse uitbreiding als ruggegraat van de ecologische verbindingszone De Groene As. En nu eind 2020 krijgt de Hoornsloot bij het opknappen van de oever ook een natuurvriendelijke vooroever. Niet speciaal vanwege de aanwezigheid van rivierkreeften, maar omdat zo’n oever sowieso veel voordelen biedt. Samen met de defosfatering door Hoogheemraadschap Rijnland van het inkomende water vanaf de Nieuwe Meer, is het bovendien gunstig voor de waterkwaliteit van de Amstelveense Poel. Wel blijft het voorlopig nog spannend of met wat hulp het watersysteem sterk genoeg zal zijn om de rivierkreeft beheersbaar te krijgen, of dat de rivierkreeften het ecosysteem door vraat en graafwerk zodanig verarmen dat ze vrij spel houden.

Eén ding is echter zeker. Misschien zijn er nog extra maatregelen nodig, maar zonder goede natuurlijke watersystemen gaat het in ieder geval niet lukken. Wat dat betreft is het Bos al jarenlang goed bezig met het vervangen van steile oevers door natuurvriendelijke. De kraaien hoor ik intussen denken “ieder nadeel hep ook sun voordeel hoor”.